Ψηφιακή Μαστογραφία
Η ψηφιακή μαστογραφία μέχρι στιγμής είναι η μόνη απεικονιστική μέθοδος που έχει κατοχυρωθεί από διεθνείς μελέτες ότι μπορεί να μειώσει τη θνητότητα από τον καρκίνο του μαστού λόγω έγκυρης πρώιμης διάγνωσης. Κατά τη διάρκεια της μαστογραφίας ο κάθε μαστός απεικονίζεται σε δύο ορθογώνιες προβολές έτσι ώστε να αναλυθεί πλήρως. Η ψηφιακή μαστογραφία μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε την κατανομή των φυσιολογικών στοιχείων στον μαστό και να προσδιορίσουμε εάν υπάρχει κάποια ύποπτη εικόνα που χρειάζεται περαιτέρω έλεγχο .
Πρόκειται για μία εξέταση στην οποία χρησιμοποιούνται ακτίνες Χ (ιονίζουσα ακτινοβολία). Η ψηφιακή μαστογραφία εκτελείται πλέον σε υπερσύγχρονα μηχανήματα με εξαιρετική ευκρίνεια απεικόνισης και χαμηλή δόση ακτινοβολίας. Η ανάγνωση των εικόνων γίνεται σε ειδικές κονσόλες υψηλής ευκρίνειας από εξειδικευμένους στην απεικόνιση του μαστού ακτινοδιαγνώστες. Σε τακτά χρονικά διαστήματα επιβάλλεται να εκτελούνται ποιοτικοί έλεγχοι ώστε να διασφαλίζεται η έγκυρη ποιοτικά και τεχνικά ορθή απεικόνιση .
Η μαστογραφία προσδιορίζεται είτε ως «προσυμπτωματική» όταν γίνεται στα πλαίσια προληπτικού ελέγχου, είτε ως «διαγνωστική» όταν διενεργείται για περαιτέρω διευκρίνιση ψηλαφητικού ή απεικονιστικού ευρήματος.
Μία νεότερη μορφή απεικόνισης με ακτίνες Χ είναι η λεγόμενη τομοσύνθεση .Πρόκειται για ψηφιακή μαστογραφική απεικόνιση στην οποία ο μαστός σαρώνεται με ειδικό τρόπο με πολύ λεπτές τομές οι οποίες μας επιτρέπουν μια λεπτομερέστερη ανάλυση και ανασύνθεση της εικόνας.
Όσον αφορά την ιονίζουσα ακτινοβολία πρέπει να σημειωθεί ότι η δόση της μαστογραφίας με τα σύγχρονα μηχανήματα είναι πολύ χαμηλή. Να σημειωθεί ότι η δόση της ακτινοβολίας από μία ψηφιακή μαστογραφία είναι τόσο χαμηλή ώστε να αντιστοιχεί περίπου στην ίδια δόση που παίρνει από το περιβάλλον η γυναίκα (κοσμική ακτινοβολία) σε χρονικό διάστημα περίπου 7 εβδομάδων. (Πηγή: Αμερικάνικη αντικαρκινική εταιρία).
Βεβαίως δεν εκτελείται σε περίπτωση εγκυμοσύνης
Σε μερικές περιπτώσεις ο ειδικός ακτινοδιαγνώστης μαστού ζητά την διενέργεια περαιτέρω λήψεων, οι λεγόμενες εντοπιστικές λήψεις. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι εν λόγω λήψεις γίνονται για να επιβεβαιώσουν την απουσία ευρήματος όταν υπάρχει επιπροβολή φυσιολογικών ινοαδενικών στοιχείων. Σε ορισμένες περιπτώσεις γίνονται για να απεικονίσουν με περισσότερη λεπτομέρεια την απεικόνιση ενός ευρήματος που χρειάζεται περαιτέρω χαρακτηρισμό.
Να σημειωθεί ότι η μαστογραφία μπορεί να διενεργηθεί με ασφάλεια σε γυναίκες που έχουν ενθέματα μαστών με ειδική τεχνική απώθησής τους.
Υπερηχογράφημα Μαστών
Το υπερηχογράφημα είναι εξέταση που δεν χρησιμοποιεί ακτίνες Χ, αλλά κύματα υπερήχων . Είναι εξέταση συμπληρωματική της μαστογραφίας η οποία μας επιτρέπει να χαρακτηρίσουμε περαιτέρω κάποια εικόνα η οποία είναι ορατή μαστογραφικά. Για παράδειγμα το υπερηχογράφημα μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε εάν πρόκειται για μία απλή κύστη ή για κάποια συμπαγή αλλοίωση.Σε περίπτωση ύποπτης εικόνας μπορεί να μας βοηθήσει ώστε να διενεργηθεί διαδερμικά καθοδηγούμενη βιοψία ή προεγχειρητικός εντοπισμός. Είναι συμπληρωματική εξέταση σε γυναίκες οι οποίες έχουν ενθέματα ώστε να διαπιστωθεί η ακεραιότητά τους.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του Αμερικανικού Κολλεγίου Ακτινολογίας διενεργείται συστηματικά σε προσυμπτωματική βάση σε γυναίκες οι οποίες έχουν αυξημένη πυκνότητα μαστών, ως συμπληρωματικό της μαστογραφίας τους. Διενεργείται συστηματικά ως προσυμπτωματική εξέταση σε γυναίκες πολύ υψηλού κινδύνου. Το υπερηχογράφημα αποτελεί απεικονιστική μέθοδο εκλογής σε έγκυες γυναίκες και σε νέες γυναίκες ηλικίας κάτω των 35 ετών.
Σε καμία περίπτωση το υπερηχογράφημα δεν αντικαθιστά την μαστογραφία από την ηλικία των 40 και μετά.
Μαγνητική Τομογραφία
Η μαγνητική μαστογραφία διενεργείται σε ειδικά μηχανήματα, τους μαγνητικούς τομογράφους, κατόπιν έγχυσης σκιαγραφικής ουσίας από τη φλέβα.
Πρόκειται για εξαιρετικά ευαίσθητη μέθοδο για τη διάγνωση διηθητικού καρκίνου, δεν είναι όμως πάντα ειδική:
Ανάλογα με την κατανομή του φυσιολογικού μαστού και την ηλικία της γυναίκας, η μαγνητική μαστογραφία μπορεί να μας δείξει ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Για το λόγο αυτό και μέχρι στιγμής δεν συστήνεται ως εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου του γενικού πληθυσμού.
Η μαγνητική μαστογραφία διενεργείται επί ειδικών ενδείξεων:
Για έλεγχο ακεραιότητας ενθεμάτων.
Σε περιπτώσεις υποψίας τοπικής υποτροπής σε γυναίκες που έχουν ήδη χειρουργηθεί για καρκίνο μαστού.
Σε ειδικές περιπτώσεις σταδιοποίησης καρκίνου μαστού (π.χ. περιπτώσεις πολυεστιακού καρκίνου, λοβιακού καρκίνου).
Σε περίπτωση θετικών μασχαλιαίων λεμφαδένων χωρίς ανάδειξη υποκείμενης βλάβης μέσα στο μαστό.
Ως εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου σε ετήσια βάση εκτελείται ΜΟΝΟ σε γυναίκες πολύ υψηλού κινδύνου (πάνω από 25% σύμφωνα με συγκεκριμένα στατιστικά μοντέλα), και σε γυναίκες με αποδεδειγμένες γεννητικές μεταλλάξεις.
Μέχρι στιγμής η μαγνητική μαστογραφία δεν ενδείκνυται για τον ετήσιο έλεγχο γυναικών με πυκνούς μαστούς.